Thang máy là phương tiện di chuyển quen thuộc trong các tòa nhà, nhưng phía sau mỗi hành trình êm ái là cả một hệ thống an toàn được thiết kế theo tiêu chuẩn chặt chẽ. Hiểu về những biện pháp và cơ chế này giúp người dùng yên tâm hơn, đồng thời biết cách nhận diện rủi ro và sử dụng đúng cách.
Nam Long Elevator sẽ giới thiệu với các bạn một số hệ thống và cơ chế đảm bảo an toàn trong thang máy hiện đại.
Hệ thống phanh an toàn và bộ giới hạn tốc độ
Một trong những thành phần quan trọng nhất của thang máy là phanh an toàn. Đây là bộ phận giúp ngăn cabin rơi tự do khi xảy ra sự cố. Phanh được kích hoạt thông qua bộ giới hạn tốc độ. Khi tốc độ di chuyển của cabin vượt quá mức cho phép (theo chiều hướng lên lẫn xuống), bộ giới hạn tốc độ sẽ phát hiện và ra lệnh cho phanh kẹp vào ray dẫn hướng. Cabin vì vậy được giữ cố định thay vì tiếp tục lao xuống dưới.
Cơ chế này hoạt động hoàn toàn tự động, không phụ thuộc vào người điều khiển. Nhờ đó, dù thang máy đang chở người hay hàng hóa, nếu có sự cố bất thường về tốc độ thì phanh vẫn đảm bảo cabin dừng lại an toàn.
Cảm biến cửa và cơ chế chống kẹp
Cửa thang máy hiện đại không đóng lại một cách cơ học đơn thuần mà được trang bị dải cảm biến đa điểm. Khi có người hoặc vật cản xuất hiện giữa hai cánh cửa, cảm biến sẽ ra lệnh dừng và mở lại để tránh kẹp.
Một số thang máy còn sử dụng dải rèm ánh sáng, tạo hàng trăm tia quét liên tục. Chỉ cần một tia bị gián đoạn, hệ thống cửa sẽ nhận biết ngay và phản hồi tức thì. Điều này đặc biệt quan trọng đối với người già và trẻ nhỏ, những đối tượng dễ gặp tai nạn nếu cửa đóng quá nhanh.
Hệ thống chống vượt tải
Trong cabin luôn có cảm biến tải trọng để đo lường khối lượng người và hàng hóa. Khi tải trọng vượt quá ngưỡng an toàn, thang máy sẽ phát tín hiệu cảnh báo và từ chối di chuyển. Hệ thống này giúp bảo vệ cáp, động cơ và các bộ phận chịu lực, đồng thời đảm bảo cabin không rơi vào trạng thái quá sức chịu đựng.
Đệm giảm chấn dưới đáy hố thang
Đáy hố thang được lắp đặt các bộ đệm giảm chấn bằng thủy lực hoặc cao su tổng hợp. Bộ đệm có chức năng hấp thụ lực trong trường hợp cabin tiến đến đáy hố thang vượt mức cho phép. Đây được xem là lớp bảo vệ cuối cùng, tăng cường an toàn cho toàn bộ hệ thống.
Nguồn điện dự phòng và thiết bị cứu hộ tự động
Nguồn điện là yếu tố quan trọng để thang máy vận hành ổn định. Khi xảy ra mất điện đột ngột, thang máy không dừng lại bất ngờ mà sẽ kích hoạt bộ cứu hộ tự động. Thiết bị này chủ động sử dụng nguồn điện dự phòng để đưa cabin về tầng gần nhất và mở cửa cho người bên trong thoát ra.
Bên cạnh đó, cabin cũng được trang bị đèn chiếu sáng khẩn cấp. Ngay cả trong tình huống mất điện hoàn toàn, hành khách vẫn nhìn thấy bên trong cabin và tránh được cảm giác hoang mang.
Thông gió, lọc gió và duy trì chất lượng không khí
Cabin thang máy có không gian kín, nên hệ thống thông gió và lọc gió đóng vai trò quan trọng. Quạt thông gió giúp lưu thông không khí, tránh ngột ngạt khi cabin hoạt động lâu hoặc đông người. Một số dòng thang máy mới còn trang bị bộ lọc khử mùi và màng lọc bụi mịn để tăng chất lượng không khí bên trong cabin.
Hệ thống liên lạc khẩn cấp
Trong cabin thang máy luôn có nút gọi khẩn cấp kết nối trực tiếp với bộ phận quản lý tòa nhà hoặc đơn vị cứu hộ. Khi cabin bị kẹt, hành khách có thể bấm nút để thông báo tình trạng của mình.
Một số thang máy hiện đại bổ sung thêm loa thông báo tự động hoặc camera để bộ phận trực theo dõi tình trạng cabin từ xa. Những hệ thống này nhằm đảm bảo người dùng không bị cô lập khi xảy ra sự cố.
Chế độ vận hành khi có cháy
Khi hệ thống báo cháy trong tòa nhà được kích hoạt, thang máy tải khách thông thường sẽ tự động chuyển sang chế độ an toàn nếu có kết nối với hệ thống báo cháy. Cabin sẽ được đưa về tầng gần nhất và mở cửa ra. Sau đó, thang máy ngừng hoạt động để tránh việc hành khách vô tình sử dụng thang máy trong tình huống cháy.
Tốt nhất là không sử dụng thang máy khi xảy ra cháy. Điều này giúp hạn chế rủi ro mắc kẹt và tạo điều kiện để lực lượng cứu hộ tiếp cận dễ hơn nếu cần thiết.
Giám sát tự động và kiểm tra định kỳ
Thang máy ngày nay được tích hợp hệ thống giám sát điện tử. Hệ thống ghi nhận trạng thái hoạt động của từng linh kiện quan trọng như động cơ, cảm biến cửa, bộ điều khiển, phanh, nguồn điện. Những thông tin này giúp kỹ thuật viên phát hiện sớm dấu hiệu bất thường để kịp thời xử lý.
Ngoài cơ chế tự giám sát, thang máy còn cần kiểm định và bảo trì định kỳ bởi đơn vị chuyên môn. Đây là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo độ bền, độ an toàn và tránh nguy cơ sự cố tiềm ẩn.
Vai trò của người sử dụng trong hệ thống an toàn
Người dùng là mắt xích cuối cùng trong chuỗi an toàn của thang máy. Một số hành vi nhỏ cũng góp phần giảm rủi ro, chẳng hạn như:
- Không dùng thang máy khi có báo hiệu đang bảo trì.
- Không dựa lưng vào cửa.
- Không chen cửa đang đóng.
- Không cố mở cửa bằng tay khi cabin dừng ngoài tầng.
- Báo ngay cho quản lý khi phát hiện mùi khét, tiếng động lạ hoặc rung lắc.
Ý thức của người sử dụng giúp hệ thống an toàn hoạt động hiệu quả và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
Thang máy là thiết bị có mức độ an toàn cao nhờ vào hàng loạt cơ chế hiện đại từ phanh, cảm biến, nguồn điện dự phòng đến hệ thống giám sát. Việc hiểu các biện pháp này không chỉ giúp người dùng an tâm hơn mà còn giúp họ biết cách phản ứng đúng khi gặp tình huống bất thường.
Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp thang máy an toàn, chất lượng hoặc cần tư vấn kỹ thuật cụ thể cho công trình, xin vui lòng liên hệ với Nam Long Elevator (0977 566 464) để được đội ngũ thiết kế kỹ thuật tư vấn miễn phí và có giải pháp phù hợp với công trình của bạn.
