Không ai muốn bị mắc kẹt trong thang máy, nhưng đây là tình huống hoàn toàn có thể xảy ra trong đời sống hàng ngày. Dù thời gian kẹt thường không dài và thang máy hiện đại luôn có nhiều cơ chế bảo vệ, cảm giác lo sợ và mất kiểm soát vẫn rất dễ xuất hiện.
Điều quan trọng nhất không phải là tránh mọi sự cố, mà chúng ta cần hiểu rõ cách phản ứng đúng để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người ở cùng cabin.
Bài viết này giúp bạn nắm rõ hành động nên làm và không nên làm khi gặp sự cố.
Những tình huống có thể gây mắc kẹt trong thang máy
Thang máy hoạt động dựa trên hệ thống cơ khí và điện tử phức tạp, nên đôi lúc có thể xảy ra trục trặc dẫn đến việc cabin dừng giữa chừng. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là mất điện hoặc mất nguồn đột ngột. Khi điều này xảy ra, hệ thống an toàn sẽ ngay lập tức giữ cabin đứng yên tại chỗ.
Ngoài ra, một số lỗi kỹ thuật hiếm gặp như cửa không đóng hết, động cơ gặp trục trặc, bảng điều khiển tín hiệu sai hoặc thiết bị lâu ngày chưa bảo trì cũng có thể khiến thang dừng lại đột ngột khi hoạt động. Trường hợp quá tải cũng thường xuyên xảy ra, đặc biệt ở chung cư và tòa nhà đông người.
Có một số hiểu lầm cần phải được giải thích. Mắc kẹt trong thang máy không làm bạn thiếu oxy, bởi cabin luôn có khe thoáng và cơ chế lưu thông khí. Cũng không có chuyện thang đang kẹt sẽ bất ngờ rơi xuống, vì hệ thống phanh an toàn được thiết kế để ngăn điều đó. Hiểu đúng về cơ chế hoạt động giúp bạn bình tĩnh hơn khi gặp sự cố.
Nên làm gì khi bị mắc kẹt trong thang máy
Điều đầu tiên và quan trọng nhất là bạn cần giữ bình tĩnh. Khi thang dừng đột ngột, cơ thể có thể phản ứng bằng nhịp tim nhanh hoặc căng thẳng, nhưng việc kiểm soát hơi thở và giữ tâm lý ổn định sẽ giúp bạn dễ dàng xử lý các bước tiếp theo.
Bạn nên thử quan sát xung quanh để hiểu mức độ nghiêm trọng của sự cố. Cabin đang ở giữa tầng hay gần cửa ra tầng? Đèn tín hiệu có còn sáng không? Hệ thống liên lạc nội bộ có hoạt động không? Đây là những thông tin hữu ích khi gọi cứu hộ.
Nhấn nút báo động hoặc sử dụng điện thoại nội bộ của thang máy là bước tiếp theo. Hầu hết thang máy trong các tòa nhà đều có kết nối trực tiếp với bộ phận bảo trì, bảo vệ hoặc lễ tân, giúp thông báo nhanh chóng và chính xác. Nếu có sóng điện thoại, bạn có thể liên hệ trực tiếp với quản lý tòa nhà, người có trách nhiệm, hoặc ai đó ở bên ngoài để họ báo cáo sự cố.
Trong khi chờ cứu hộ, hãy đứng ở vị trí an toàn trong cabin, lý tưởng nhất là lùi về phía sau, tránh sát cửa. Nếu có trẻ em, người lớn tuổi hoặc người sợ không gian kín, bạn nên trấn an họ và hướng dẫn cùng giữ bình tĩnh. Khi nhiều người ở cùng cabin, việc duy trì không khí ôn hòa giúp giảm nguy cơ hoảng loạn.
Khi nghe thấy lực lượng cứu hộ tiếp cận, hãy phối hợp theo đúng hướng dẫn. Không nên tự ý mở cửa dù tưởng rằng cabin đang sát tầng, vì chỉ cần lệch sàn vài chục centimet cũng tạo ra nguy cơ té ngã hoặc trượt chân.
Những điều KHÔNG nên làm khi mắc kẹt
Có một số hành vi tưởng như giúp thoát bạn ra nhanh chóng nhưng thực tế lại cực kỳ nguy hiểm. Nhảy, giật mạnh, rung lắc cabin là điều tuyệt đối không nên làm. Những hành động này có thể khiến hệ thống cân bằng hoạt động sai cách, hoặc làm thang tiếp tục dừng ở vị trí xấu hơn.
Tự mở cửa cabin từ bên trong cũng tiềm ẩn rủi ro. Cửa cabin không phản ánh vị trí thật của sàn tầng bên ngoài, nên mở cửa khi thang không đứng đúng tầng có thể khiến bạn… rơi xuống giếng thang. Cũng không nên cố cạy cửa bằng tay, bằng vật dụng hay tìm đường leo ra khỏi cabin, vì đây là những hành vi gây chấn thương nghiêm trọng trong thực tế.
Một số người vì căng thẳng mà dùng điện thoại liên tục hoặc ghi hình, livestream làm cabin trở nên náo loạn hơn. Trong không gian hẹp như buồng thang máy, trạng thái kích động có thể lan nhanh và làm nhiều người khác mất bình tĩnh theo bạn.
Cũng không nên tháo bảng điều khiển, mở nắp trần hoặc chạm vào các thiết bị điện. Những hành động này vừa vô ích vừa có khả năng làm hỏng hệ thống, khiến việc cứu hộ chậm hơn và tạo ra các mối nguy mới.
Cuối cùng, nếu bạn cảm thấy mệt hoặc có vấn đề sức khỏe, đừng im lặng. Việc thông báo ngay cho người quản lý hoặc cứu hộ giúp họ ưu tiên xử lý và hỗ trợ sớm.
Biện pháp phòng ngừa trước khi sử dụng thang máy
Phòng ngừa luôn tốt hơn xử lý tình huống. Trước khi bước vào thang máy, bạn có thể thực hiện vài điều đơn giản để tăng sự an toàn. Quan sát cabin khi cửa mở, xem sàn cabin có khớp với sàn tầng hay không. Nếu cabin lệch sàn, hãy báo cho quản lý thay vì cố gắng bước vào và sử dụng như bình thường.
Không chen chúc hoặc cố vào khi thang đã quá tải. Không nghịch nút điều khiển hoặc cố giữ cửa bằng tay khi thang đang đóng.
Nếu bạn sống hay làm việc lâu dài ở đâu đó, hãy dành vài phút tìm hiểu xem thang máy ở đó có số điện thoại cứu hộ nào, có lịch bảo trì định kỳ hay không và đội kỹ thuật thường trực ở đâu. Đây là thông tin rất hữu ích trong những trường hợp khó lường.
Các tình huống đặc biệt và cách xử lý
- Nếu cabin dừng giữa tầng và cửa không mở được, việc cần làm vẫn bình tĩnh, không hoảng loạn và liên lạc cứu hộ. Nếu bị mắc kẹt và mất điện hoàn toàn, cabin có thể tối trong vài giây cho đến khi đèn dự phòng bật lên. Trong thời gian này, bạn nên đứng yên và tránh di chuyển đột ngột.
- Khi trong cabin có người lớn tuổi, trẻ em hoặc người mắc bệnh nền, hãy ưu tiên chăm sóc họ bằng việc tạo tâm lý ổn định. Giữ cabin yên tĩnh và trấn an nhẹ nhàng sẽ giúp giảm căng thẳng.
- Nếu cabin có dấu hiệu nghiêng hoặc rung, không đứng gần cửa và hạn chế di chuyển đến khi cứu hộ tới. Báo rõ tình trạng này qua hệ thống liên lạc để đội cứu hộ chuẩn bị đúng phương án tiếp cận.
Kết luận
Mắc kẹt trong thang máy không phải là tình huống quá nguy hiểm nếu bạn hiểu rõ cách xử lý. Việc bình tĩnh, liên lạc đúng cách, không tự ý mở cửa và chờ đợi lực lượng chuyên môn là những nguyên tắc mang tính quyết định. Trang bị kiến thức này cho bản thân và người thân sẽ giúp mỗi người tự tin hơn khi sử dụng thang máy trong cuộc sống hằng ngày.
